DEPRESYON (Ruhsal çöküntü)

Depresyon, psikiyatrinin ”soğuk algınlığıdır". Depresyon vakalarının en az yarısı tanı konamadığından dolayı tedavi edilemez.Tedavi edilemediğinde depresyon’un şiddeti artabilir ya da intihar ile sonuçlanabilir. Depresyon çeşitli psikolojik sorunlara bağlı olarak çıkabildiği gibi, kişilik yapısına, genetik yatkınlığa, bir takım hastalıklara, alkol-madde bağımlılığına ve çeşitli ilaçların yan etkilerine bağlı da ortaya çıkabilir. 40 Yaşın altında görülen en büyük sağlık problemi olarak kabul edilir. Kadınlarda erkeklere oranla görülme sıklığı yaklaşık 2 kat fazladır. Bunun sebebi hormanel farklılıklardır. İlk depresyon atağı genellikle 20-30'lu yaşlarda görülür.

DSÖ, depresyonun yaygınlığının yetişkin nüfusta %5 civarında olduğunu belirtmiştir. Bu oran dünyada yaklaşık 350 milyon kişiye denktir. 20 kişiden en az biri yaşamının bir döneminde depresyona girmektedir. Depresyondaki hastaların %15, tedavi edilmez ise intihar etmektedir.

DEPRESYON NEDİR?

Depresyonun en büyük belirtilerinden biri, eskiden zevk veren etkinliklerden artık haz alınmamasıdır. Depresyondaki kişilerin içinden hiç bir şey yapmak gelmez. Öyle ki yemek yemeyi bile hayatta kalmak için zorla becerirler. Bu isteksizlik o kadar güçlüdür ki yataktan çıkmak külfetli gelir. Yaşamın gereksiz olduğu, hayatta fazlalık olarak varlığını sürdürdüğü düşüncesi hakimdir. Sebepsiz sıkıntı, bunaltı, huzursuzluk, heyecan, gerginlik, sinirlilik gibi ruh hallerine bürünürler. Çok kolay kaygıya kapılıp, başlarına kötü bir olay gelecek korkusu yaşarlar. Saatlerce hatta günlerce yataktan çıkmasalar dahi nitelikli uyku uyuyamadıkları, uykuları sürekli bölündüğü için yorgun hissederler. Depresyon hastalarının %90'ının iştahında azalma görülürken %10'lık bir kısmının iştahında artış görülür. Unutkanlık, konsatre olamama ve kararsızlık gibi bir takım sorunlar ortaya çıkar. Cinsel istekte azalma, değersizlik duyguları, özgüvende azalma baş gösterir. Sürekli mutsuz, bitkin, dalgın kişiler olurlar. Kalabalığın içinde yalnızlık hissine kapılıp içlerine kapanırlar. Herkes gülerken onların mimiklerinde bir değişim gözlenmez. Ağır depresyon hastalarında intihar düşünceleri yaygın olarak görülür. Bunun yanı sıra çok ağır vakalarda halüsinasyon ve hezeyanlarda görülebilir. Bu gibi durumlar size tanıdık geldiyse bir psikolog/psikiyatr ile iletişime geçmelisiniz. Depresyon tanısı konması için bu belirtilerin en az iki haftadır sürüyor olması ve gün boyu sürmesi gereklidir. Hasta içinde bulunduğu durumdan dolayı ailevi, sosyal, ekonomik ya da mesleki kayıplara uğramış olmalıdır.

DEPRESYON KİMLERDE GÖRÜLÜR

Boşanmış insanlarda

10 yaşından önce ailesini kaybeden çocuklarda

Güvenilen bir yakını olmayanlarda

Şehirde yaşayanlarda

Genetik açıdan yatkın kişilerde

Çeşitli ilaçların yan etkisine bağlı olarak

Beyin hastalıklarında

Hormanel hastalıklarda

Kalp-damar hastalıklarında

Kanser hastalarında

Madde ve alkol bağımlılığı olan kişilerde

DEPRESYONUN ORTAYA ÇIKMA NEDENLERİ

Öğrenilmiş çaresizlik: Akvaryumun sağ tarafına bir pirana, sol tarafına ise japon balığı koyulmuş ve bu iki taraf cam bir bölme ile ayrılmıştır. Japon balığına saldırmak isteyen pirana, o cam bölmeye çarpa çarpa zamanla öğrenilmiş çaresizliğin kurbanı olmuş ve cam bölme ortadan kaldırıldığında pirananın sol tarafa geçmediği gözlenmiştir. Başlarda sıkıntılara karşı koymaya çalışsak da, birikim yapmaya devam ettikçe çaresiz olduğumuza ve onları engelleyemeyeceğimize inanmaya başlıyoruz. Kontrolsüzlük hissi hayattaki hemen hemen tüm aktivitelere karşı ilgimizi kaybetmemize ve onlardan aldığımız zevki azaltmaya başlıyor. Bu da depresyona zemin oluşturuyor.

Aşırı sorumluluk duygusu: Herkesin yardımına koşmaya çalışan, her yükün altına giren kişilerin depresyona girme riski aşırı sorumluluk duygusu taşımayan insanlara oranla yüksektir.

Mükemmeliyetçi kişilik yapısı: Her işi kusursuz yapma uğraşındaki insanlar daha sık depresyona girerler çünkü bu insanların kafaları sürekli meşguldür. "Daha iyi, iyininin düşmanıdır derler."

Beklentilerin yüksek olması: Kendilerine yüksek hedefler koyan bu insanlar, hedeflerine ulaşamadıklarında hayal kırıklığına uğrarlar ve depresyona kolayca girebilirler.

Onaylanma ihtiyacındaki kişilerde: Mutlaka başka birinin varlığına ve onayına ihtiyaç duyan kişiler başkalarının onayını alamadıkları zaman boşluğa düşerler. Bu da onları depresyona iter.

Çekingen kişilik yapısında: İçine kapanık kişiler oldukları için, sorunlarını konuşmak yerine içlerine atarlar ve biriken sorunlar depresyon olarak patlak verir.

Narsisizmde: Beğenilme, övülme ihtiyacındaki kişilerdir ve alkışlanmadıkları zaman oluşan hayal kırıklığı narsist kişiler için yıkıcı olabilir.

Şüpheci kişilik yapısında: Daima gergin ve tetikte oldukları için bir süre sonra yorucu gelen bu durum depresyona dönüşebilir.

Olaylara siyah ya da beyaz olarak bakan kişilerde: Hayatta hep çıkmazlarla karşı karşıya kalırlar, bunun sonuda elbette depresyondur.

Aşırı genelleme yapan kişilerde: Bu kişilerden ben zaten hep başarısızım gibi cümleler çok duyarız.

Küçümseme veya büyütme yapan kişilerde: Başarılarını küçümseyip çevresel faktörlere bağlarken, başarısızlıklarını gözünde büyütmeyi örnek olarak verebiliriz.

Herkesi hoşnut etmeye çalışan kişilerde: Herkesi memnun etmek elbette ki mümkün değildir. Bu kişiler hayır kelimesini kullanamazlar. John Townsend 'in Sınırlar kitabını okumalarında fayda var.

DEPRESYONDA TEDAVİ

I. İlaç Tedavileri

II. Psikoterapiler

III. Kombine Tedaviler

Psikoterapiler

1. Bilişsel Davranışçı Terapiler

2. İnterpersonel Terapiler

DEPRESYONUN SONUÇLARI

· Artan intihar olayları

· Konsantrasyon bozulmasına bağlı oluşan ölümcül kazalar

· Alkol ve uyuşturucu tüketiminin artması

· Verimlilik azalması ve kariyer kaybı

· Okul performans kaybı

· Aile parçalanmaları

· İş kazalarında artış

Depresyon sonucu kalp-damar sistemini ilgilendiren veya benzeri bedensel (psikosomatik) rahatsızlıklar da görülür.

Sizde veya yakın çevrenizde olduğunuzu düşünüyorsanız profesyonel destek için: 0545 423 11 88